dag 13 en 14

Dag 13:

Vandaag staan meelopen op de Emergency en een les COPD op het programma. Na de euforie van de reanimatieles gisteren hebben we vernieuwde energie gekregen en lijkt alles volgens plan te verlopen. Lijkt...

Na de kerkdienst om 8 uur gaan we ons melden op de Emergency. Dr. Kasole loopt met ons mee naar het operatiecomplex, alwaar hij geregeld heeft dat we op de operatiekamer een rondleiding krijgen en we mogen meekijken met een maagonderzoek (gastroscopie voor de plegen), 

We worden hartelijk ontvangen, moeten andere klompjes aan, en dan begint de rondleiding. Er zijn 2 operatiekamers en 1 operatiekamer voor kleine ingrepen. Aan dit complex grenst ook de radiologie, waar 1 fotoapparaat staat. Door een ruitje in de muur zien we de apparatuur staan. Of het een loden muur is...geen idee.

Aan het operatiecomplex grenst ook de sterilisatie. (lees: vanaf de operatiekamer doe je de deur open en je staat er). Je blijkt vanuit deze ruimte naar buiten te kunnen kijken naar de trap die wij al  dagen afdalen naar de afdelingen. Voortaan zwaaien we even! Er werken 3 leuke medewerkers die dan ook uitbundig terugzwaaien de volgende dagen. :-)

Dan worden we gehaald om bij de scopie te kijken. Het gaat er een beetje knullig aan toe. Er staan 3 teiltjes met schoonmaakmiddel om de scoop te spoelen...op de grond. De verpleegkundige zijn niet erg spraakzaam maar we krijgen antwoord op al onze vragen. Meest grappige actie: terwijl de scoop nog in de patient zit neemt de scopist doodleuk zijn telefoon op en vraagt de zuster om hem even vast te houden...

Na het meekijken gaan we op zoek naar de dokter, die aan het werk is op de VIP-kamers. Dit zijn speciale kamers voor mensen die extra betalen om snel aan de beurt te zijn. Dit is niet altijd luxe maar ook noodzaak. Er komen ook mensen uit het buurland Congo voor  onderzoek en behandeling, en de grens gaat om 17 uur dicht. Tevens is het een aardig eind reizen nog dus om op tijd terug te zijn betalen ze hier graag voor. (10.000 RWF betalen ze hiervoor, dat is om en nabij 15 euro)

De ochtend vliegt voorbij.

Na de lunch gaan we voorbereiden voor de COPD-les. Na een klopjacht naar de sleutel van de kamer waar de beamer staat, lopen we vol goede moed naar het leslokaal. Om 15 uur gaat de les beginnen...15.15 komt de eerste binnen. Er blijkt een mogelijke uitbraak te zijn van Cholera in de buurt. Een aantal mensen uit de educatiewerkgroep zijn hierdoor weggeroepen. Uiteindelijk zijn er 4 mensen voor de les over en besluiten we om de les naar morgen op te schuiven. 

Dus...Lekker bij ons huis op de patio in t zonnetje!

De avond is weer gevuld met administratieve rompslomp zoals het schrijven van verslagen. Dat is dan weer het mindere maar het is voor een goed doel.

Dag 14: 

De ochtend is relaxed. Er moet nog veel administratie gedaan worden, en de lessen moeten nog worden bijgewerkt zodat ze hier ook bruikbaar zijn als we weggaan. Daar bestaat de ochtend dus uit. Geen straf want ik zit lekker buiten aan tafel met een bakkie koffie en een sultana. We hebben uiteindelijk alles af en panklaar om te overhandigen.

In de middag staat de uitgestelde COPD-les op het programma. Het verloopt allemaal soepel. Er zijn veel vragen van de deelnemers en er wordt meegeparticipeerd tijdens het voordoen van het sprayen. Opvallend is wel dat we telkens als er informatie wordt gegeven over adviezen bij ontslag voor thuis, de deelnemers aangeven vele dingen niet te herkennen of weten. We nemen daar dan ook uitgebreid de tijd voor om dingen toe te lichten.

We hebben morgen evalutie met de educatiegroep en drukken iedereen op het hart daar ook bij aanwezig te zijn. 

Even op een heel ander vlak. Mijn sigaretten zijn op! Op zich natuurlijk geen probleem, Even nieuwe halen. Maar in Rwanda zit de sigarenboer natuurlijk niet op de hoek maar onderaan de berg!

Samen met reisgenoot Corrie gaan we de strijd met de berg aan :-) Naar beneden gaat lekker. We hebben dit (pokke-)stuk al eerder gelopen dus we weten de weg. De afdaling verloopt soepel. 

Benden aangekomen kunnen we de winkel niet vinden maar een lieve Rwandeese dame neemt ons aan de hand mee  naar de desbetreffende winkel, waar je ook stoffen en fournituren kunt aanschaffen. Combien? vraag ik in mijn beste Frans. Omgerekend betaal ik 12 euro voor een slof sigaretten.

En dan bedenk je je ineens dat dit hier een luxeproduct is...Vele mensen hier hebben geeneens de luxe om goed te eten! Daar loop je dan met je dikke, volgevreten kont de berg weer op, en bij je tijdelijke thuis wacht je laptop, je warme maaltijd 2 x per dag en je deodorant/shampoo van de kapper...Ik mag best wat dankbaarder zijn met wat ik heb. Alle problemen in Nederland lijken te klein als je geen eten hebt om aan je kinderen te geven en je je moet wassen aan een koude kraan (als die er al is en je niet met je jerrycan dit eerst moest halen bij de pomp een aantal kilometers verder) met een smoezelig lapje...

Ondanks al deze gedachten moet ik natuurlijk ook die berg weer op. Corrie, mijn bergbeklimcoach, en ik zijn gedreven om een goede tijd neer te zetten. Doel: in 1 keer de berg op zonder te stoppen in een tijd sneller dan de vorige keer.

Eindtijd: 19 minuten, met 1 kleine adempauze na het steilste stuk. Cola van Brigit bij de finish. Het kan niet op :-)